Żywe lekcje historii – plebiscyt na wydarzenie historyczne 2017 r.

„Wydarzenie Historyczne Roku” to plebiscyt organizowany przez Muzeum Historii Polski we współpracy z portalem historia.org.pl. Celem konkursu jest uhonorowanie organizatorów, twórców oraz inicjatorów najciekawszych przedsięwzięć historycznych minionego roku promujących historię i kulturę Polski w kraju i za granicą. Szczegóły na stronie plebiscytu: http://whr.muzhp.pl/#plebiscite

W tym roku w plebiscycie będzie można głosować na „Żywe lekcje historii”

„Żywe lekcje historii” to zupełnie inne podejście do nauczania historii – nauka przez zabawę w plenerze. Nasze pokazy są wspaniałym urozmaiceniem szkolnej rutyny. Są to zajęcie odbywające się na terenie Zamku, które szczególnie kierujemy do dzieci i młodzieży szkolnej powiatu piaseczyńskiego ale także całego Mazowsza. Doświadczeni wykładowcy i pedagodzy przebrani w stroje z epoki, przy pomocy rekwizytów, wykładów i konkursów przybliżali daty i fakty historyczne dzięki czemu zapamiętanie ich przychodzi uczestnikom z dużą lekkością i następuje to dużo szybciej niż podczas zwykłych wykładów.

Żywe lekcje historii, fot. J.Chmielewski

W czasie wykładów przypominali zapomniane postaci historyczne ze szczególnym uwzględnieniem Mazowsza oraz aspekty życia codziennego dawnych mieszkańców np. nadwiślańskiego regionu Urzecze (Łurzyce). Zgodnie z założeniem działanie odwołuje się do bogatej tradycji regionu, ale poprzez nowoczesne formy prezentacji przyczynia się do kreowania unikalnej oferty turystycznej i zwraca uwagę na główne atrakcje regionu: zachowane od średniowiecza założenia urbanistyczne miast historycznych takich jak Czersk, zachowane oryginalne obiekty zabytkowe takie jak Zamek Książąt Mazowieckich w Czersku jako przykład średniowiecznej warowni obronnej, walory przyrodnicze Doliny Wisły oraz zachowane tradycje artystyczne i rzemieślnicze. Edycja lekcji w 2017 r. to cykl wykładów poświęconych historii przedstawiony w formie prezentacji interaktywnej.

Dodatkową atrakcją były pokazy starego rzemiosła w powstałej kuźni oraz wystawa fotograficzno – historyczna pt. „Z biegiem Wisły, z biegiem lat” obrazująca rzekę Wisłę na Ziemi Czerskiej począwszy od XIV wieku aż po czasy współczesne. Wystawa wpisała się w wydarzenia kulturalne i historyczne związane z ogłoszeniem przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej roku 2017 Rokiem Rzeki Wisły.

Od maja do października 2017 r. były do wyboru następujące prezentacje tematyczne, zawsze dostosowane do wieku uczestników: 1) podróż z historią po zamku w Czersku, 2) kultura przeworska, Celtowie i Rzymianie, 3) początki państwa polskiego; mity i fakty, ekwipunek i techniki walki wojów piastowskich, 4) średniowiecze: rycerstwo – ideały, życie codzienne, turnieje, wyprawy krzyżowe, sport, gry i zabawy, 5) XVII wiek; husaria i szlachta polska, Potop Szwedzki, 6) nadwiślańskie Urzecze gwarowo zwane Łurzyce – zapomniany region odkryty na nowo, 7) dogłębnie o Wiśle – korabnicy, folusznicy, łagiewnicy i niewodnicy, wystawa fotograficzno – historyczna „Z biegiem Wisły , z biegiem lat”, 8) warsztaty rzemieślnicze: skąd bierze się żelazo, od dymarki do miecza, płatnerz czy szczytnik, pokazy kucia zbroi i oręża dawnego; glinka jako budulec nie tylko garncarski.

Uczestnicy poznali m. in. rytuał pasowania na rycerza, części składowe zbroi średniowiecznej, „sąd boży”, sport, gry i zabawy średniowiecza, sztukę starego rzemiosła, stroje łurzyckie i historię Urzecza (Łurzyca) oraz obejrzeli wystawę.

Celem przedsięwzięcia była promocja naszego regionu o bogatych tradycjach historycznych i kulturowych.

Żywe lekcje historii, fot. J.Chmielewski

Na terenie Zamku w Czersku odbywa się rocznie kilka imprez o charakterze cyklicznym, m. in.: Turniej Rycerski czy obchody Europejskich Dni Dziedzictwa. Niestety w okresie pomiędzy imprezami oferta Zamku nie jest tak atrakcyjna. Dlatego od 2008 roku Towarzystwo organizuje lekcje ”żywej” historii.

Przeprowadzone „Żywe lekcje historii” nie tylko zwiększyły świadomość roli Czerska w historii Polski i Mazowsza ale przyczyniły się też do poprawienia oferty turystycznej Zamku.  Projekt spełnił także funkcję edukacji poprzez zabawę i dał okazję do wartościowego spędzenia wolnego czasu, integrując w ten sposób rodziny, grupy pokoleniowe oraz społeczność lokalną. Interaktywne prezentacje – to formy chętnie oglądane przez widzów, zaspakajające równocześnie potrzebę uczestnictwa we wspólnym przeżywaniu kultury.

Wielką rolę w projekcie pełnił Zamek w Czersku, stanowiący tło wydarzeń kulturalnych. To niezwykłe miejsce budujące atmosferę przedsięwzięcia, przyciągające gości z różnych stron, będące same w sobie cennym zabytkiem i wielką atrakcją turystyczną, wskazuje, iż istnieje głęboka potrzeba wykorzystania tego typu obiektów na cele kulturalne.

Konieczność realizacji wynika z potrzeby uwrażliwienia uczestników na ochronę dóbr kultury w szczególności spuścizny kulturowej naszego regionu, która praktycznie na naszych oczach odchodzi w niepamięć wraz z najstarszymi mieszkańcami. Chcemy również uświadomić jak wielki wpływ na rozwój małych społeczności mają jej przedstawiciele angażujący się w pracę na rzecz poprawy jakości życia swojej „małej ojczyzny” w różnych jego aspektach. W 2017 roku uczestniczyło w wykładach ok. 4200 osób.

Zadanie było realizowane poprzez cykl interaktywnych wykładów, pokazy starego rzemiosła, wystawę „Z biegiem Wisły, z biegiem lat”.

Wystawa oprócz ekspozycji na Zamku była wystawiana podczas Święta Góry Kalwarii, Święta Wisły w Czersku i Toruniu. Uczestnicy otrzymywali ulotkę o Urzeczu.

Dokładne terminy podaliśmy na plakatach zamieszczonych na stronach internetowych: www.gorakalwaria.pl, www.kulturagk.pl, www.zamekczersk.pl, www.tonz-czersk.pl i na facebooku. Dyrektor i pracownicy Ośrodka Kultury w Górze Kalwarii, dbali o teren Zamku w Czersku.

Wykładowcami byli archeolodzy, historycy, ceramicy posiadający wyższe wykształcenie oraz odtwórcy dawnych dziejów, którzy mają wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu interaktywnych wykładów historycznych. Członkowie Oddziału TOnZ w Czersku.

Koordynatorem projektu była prezes i wieloletni działacz Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Oddział w Czersku.

Zadanie otrzymało wsparcie finansowe Samorządu Województwa Mazowieckiego, Gminy Góra Kalwaria i sponsorów, dlatego uczestnictwo w wykładach było nieodpłatnie.

Organizowane przez TOnZ O/Czersk od 2008 roku „żywe lekcje historii” cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem. W 2017 r. nie mogliśmy przyjąć wszystkich chętnych co świadczy o potrzebie dalszego kontynuowania tego zadania w kolejnych latach.