Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Oddział w Czersku jest kontynuatorem tradycji i dorobku Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości założonego w 1906 roku w Warszawie. Misja czerskiego TOnZ-u wiąże się z pionierskim, patriotycznym ruchem społecznym na rzecz ochrony narodowego dziedzictwa w trudnych czasach zaborów Polski. Oddział w Czersku został utworzony w 1994 roku, od 2000 posiada on osobowość prawną, zaś od 2005 roku – statut organizacji pożytku publicznego. Członkami Towarzystwa są nie tylko mieszkańcy Czerska, ale wszyscy, którym los zabytków i historii naszego regionu nie jest obojętny. Jesteśmy zatem otwarci na każdą nową osobę i jej pomysły.
Głównym celem Towarzystwa była i jest ochrona zabytków polegająca na szerzeniu wiedzy o zabytkach, uświadamianiu znaczenia dziedzictwa kultury dla tożsamości narodowej, przedsięwzięciach związanych z konserwacją zabytków oraz na pobudzaniu inicjatyw społecznych wspierających te działania. Założenia statutowe realizowane są poprzez: organizowanie cyklicznych imprez plenerowo-historycznych w ruinach Zamku Książąt Mazowieckich w Czersku, sesje i konferencje naukowe, prelekcje, promocje książek i czasopism o charakterze historycznym, „żywe” lekcje historii, plenery, pokazy śpiewu i tańca, wykonywanie replik zabytków (np. kubka typu Czersk) oraz własną działalność wydawniczą. Wysoką merytoryczną jakość podejmowanych inicjatyw zapewnia nam stała współpraca z rozlicznymi organizacjami społecznymi, muzeami, uczelniami, szkołami, a także jednostkami administracji rządowej i samorządowej.
Ważnym zadaniem naszego Towarzystwa jest promocja bogatej spuścizny kulturowej, historycznej i archeologicznej okolic Czerska. Poza kultywowaniem średniowiecznych tradycji zogniskowanych wokół ruin Zamku Książąt Mazowieckich, od 2011 roku przywracamy świadomość istnienia w sercu dawnej ziemi czerskiej Urzecza, odrębnego mikroregionu etnograficznego, związanego zarówno z ludnością miejscową, jak też olędrami, flisakami (orylami) i rzecznym handlem. Z inicjatywy naszego Oddziału powstały pierwsze kompleksowe publikacje o nadwiślańskim Urzeczu (2012 i 2014), zespół ludowy URZECZEni oraz stroje urzecko-wilanowskie.
Od 2008 roku czynnie wspieramy badania archeologiczne na cmentarzysku z okresu wpływów rzymskich w Czersku, prowadzone przez pracowników Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie. Wiele wysiłku wkładamy w ratowanie ruin Zamku Książąt Mazowieckich w Czersku, poprzez rozliczne interwencje pisemne i medialne.